“ما در نقطه‌ای بی‌مانند از زمان برای ایجاد تغییر ایستاده‌ایم؛ برای بازتعریفی و بازآفرینی بازاریاب بودن. حال شانس پیشرو بودن در این بازآفرینی در دستان شماست. منتظر هوشمند شدن دنیای بازاریابی نمانید. ابتکار عمل در فهم و توسعه هوش مصنوعی را در دست بگیرید”.
کتاب بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی را سال گذشته ترجمه کردم. برای چاپ و انتشار کتاب با دو انتشارات خوشنام صحبت کردم. هر دو متفق‌القول اظهار لطف در خصوص کیفیت ترجمه داشتند اما نکته اصلی گران شدن روز به روز کاغذ بود که انتشارات را با مشکلات عدیده مواجه می‌کند.
اما زحمت چاپ کتاب را در آخر انتشارات خوب اندیشه احسان به عهده گرفتند و خداروشکر این کتاب به سرنوشت دو کتاب دیگرم محتوم نشد و چاپ شد.
خواندن این کتاب را به علاقه مندان و فعالان حوزه بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ پیشنهاد می‌کنم.
در ادامه مرور فصل‌ها و بخش‌های کتاب آورده شده است.
این کتاب چهار فصل و شانزده بخش دارد که تمام مفاهیم و ساختارهای مورد نیاز برای موفقیت در بکارگیری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در بخش بازاریابی سازمان را در بر می‌گیرد.
فصل اول کتاب با نام “چالش چیست و راهکار کدام است؟” هدف دوگانه‌ای را دنبال می‌کند. دو بخش اول این فصل با نام‌های “چالش امروز بازاریابان” و ” بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی: یک مسیر راهبردی و پیشرو برای بازاریابان” برای این طراحی و نوشته شده تا بتوانند دید جامع و کاملی از مفاهیم کتاب را در اختیار شما قرار دهند. بخش “مرور کتاب” بررسی اجمالی از آنچه در کتاب آورده شده را ارائه می‌کند. خواندن این بخش کلیتی از آنچه که قرار است در این کتاب با آن مواجه شوید را به دست می‌دهد.
فصل دوم کتاب با نام “هوش مصنوعی و الزامات بازاریابی“، متشکل از سه بخش است که دانش بنیادین و ادبیات مورد نیاز برای فهم کامل فصل دوم و سوم را به دست می‌دهد. در بخش چهارم کتاب با نام “شبکه‌ها و گره‌ها”، ما در مورد دو مدل کسب‌وکاری که در باب فعالیت‌های فناورمحور چارچوب ارائه کرده‌اند سخن می‌گوییم و به آنها شبکه‌ها و گره‌ها می‌گوییم. هدف بخش چهارم ارائه تصویری شفاف از هر دو مدل است تا بتوانید وضعیت مدل کار خود را نسبت به آنها سنجیده و متوجه شوید کدام مدل از مدل‌های شبکه‌ای مناسب برند شما هستند. ما در ادامه در مورد این مسئله صحبت می‌کنیم که چرا کسب‌وکارهایی که شبکه‌ای نیستند باید در اسرع وقت روی به سوی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین بیاورند. در واقع می‌گوییم که در آخر بازی کسانی که این رویکردها و مدل‌ها را اتخاذ کرده‌اند چگونه توانسته‌اند بر اوضاع تسلط داشته و بازی را به نفع خود تغییر دهند که البته برای اثبات این ادعا مثال‌های فراوانی آورده خواهد شد.
در بخش پنجم، مدل ذهنی لحظه‌های ارتباط با مشتری را معرفی خواهیم کرد. لحظه‌های ارتباط با مشتری مدلی کلی در سفر تصمیم‌گیری مشتری است که به‌راحتی با آن مدلی که ممکن است به‌صورت اختصاصی برای مشتری‌های خود در نظر گرفته باشید قابلیت تطبیق دارد. در ادامه چهار لحظه‌ی مجزا در این مدل را معرفی خواهیم کرد که عبارت‌اند از: جذب مشتری، نگهداشت مشتری، رشد مشتری و طرفداری مشتری. در نهایت هم از تفاوت میان روش‌های کلاسیک لحظه‌های ارتباط با مشتری و لحظه‌های ارتباط با مشتری مبتنی بر هوش مصنوعی سخن خواهیم گفت. ما معتقدیم که موفقیت در مدل لحظه‌های ارتباط با مشتری مبتنی بر هوش مصنوعی هدف غایی راهبرد بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی است.
در ادامه نیز بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی به شما معرفی خواهد شد.
در بخش ششم که “هوش مصنوعی و یادگیری ماشین چیست؟” نام دارد، شما را به ادبیات و دانش هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تجهیز می‌کنیم تا بتوانید ارتباط و رابطه‌ی سازنده‌ای با تیم علم داده و فنی خود برقرار سازید. شما دسته‌بندی‌های یادگیری ماشین را خواهید آموخت و اطلاعاتی در مورد شبکه‌های عصبی و یادگیری عمیق به‌دست خواهید آورد. در ادامه مروری بر تحلیل و داده خواهیم داشت و مثال‌هایی از استفاده از یادگیری ماشین ارائه خواهد شد. لطفا این بخش را با دقت مطالعه کنید زیرا به اطلاعات این بخش برای مکاتبات ساختارمند با تیم علم داده نیاز پیدا خواهید کرد. باید بدانید که ما سعی کرده‌ایم مباحث رو طوری مطرح کرده و ارائه دهیم تا بتواند گویا، جذاب و خواندنی باشد، به همین دلیل مثال‌های فراوانی از برندها و فعالیت‌های مرتبط بازاریابی در آن آورده شده است.
فصل سوم کتاب با نام ” بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی: نقشه راه پنج مرحله‌ای برای پیاده‌سازی هوش مصنوعی در بازاریابی” مروری بر این بوم داشته و هر مرحله از آن را توضیح می‌دهد. هر بخش از این فصل حاوی مثال‌هایی از برندهاست که هر مرحله از این بوم را در فعالیت‌های خود پیاده‌سازی و اجرا کرده‌اند. در بخش هفتم که “عناصر بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی” نام دارد، چارچوب این بوم که متشکل از پنج مرحله زیرساخت، آزمون، بسط و توسعه، تحول و درآمدزایی است، در طول چهار لحظه ارتباط با مشتری به نام‌های جذب مشتری از طریق هوش مصنوعی – نگهداشت مشتری از طریق هوش مصنوعی، رشد مشتری از طریق هوش مصنوعی و طرفداری مشتری از طریق هوش مصنوعی توضیح داده شده و بهترین روش بکارگیری معرفی و عرضه خواهد شد.
در بخش هشتم با نام “مرحله ۱: زیرساخت”، توضیحات کاملی در مورد این مرحله ارائه خواهیم کرد. زیرساخت در مورد ایجاد زیرساخت‌های دیجیتال سخن می‌گوید که با جمع‌آوری داده‌های اول‌شخص در کسب‌وکار اتفاق می‌افتد؛ داده‌های باکیفیتی که برای آموزش مدل‌های یادگیری ماشین مورد نیاز است. بخش نهم با نام “مرحله ۲: آزمون”، شامل یافتن فعالیت‌هایی در بازاریابی است که قابلیت استفاده از هوش مصنوعی برای یادگیری‌های سریع دارند و می‌توانند خروجی‌های فوری و مشخصی در بعضی فعالیت‌های بازاریابی داشته باشند. همچنین در این بخش از شما خواسته می‌شود تا رویکرد جدیدی در کار اتخاذ کنید: اتخاذ رویکرد چابک در سازمان برای پیاده‌سازی و راه‌اندازی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین.
بخش دهم”مرحله ۳: بسط و توسعه” نام دارد. این مرحله استفاده از هوش مصنوعی را در گستره وسیعی از فعالیت‌های بازاریابی شرح داده و شروع فرآیند درون‌سپاری بعضی کارهای توسعه‌ای را توضیح می‌دهد. در ادامه نقش حساس و کلیدی هوش مصنوعی در بازاریابی را توضیح داده و بعضی راهکارها برای ایجاد یک تیم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی را ارائه می‌دهیم. ما در این بخش اهمیت کمی‌سازی اثر آزمون‌هایی که در مرحله دو انجام می‌دهید را توصیف کرده تا بتوانید بودجه‌های بیشتر مورد نیاز خود را از مدیران ارشد سازمان درخواست کرده و کار را بیش از پیش توسعه دهید. بخش عمده‌ی مرحله ۳ متوجه فعالیت‌های شما در خصوص طراحی و اجرا و ارزیابی کمپین‌های بازاریابی است تا از طریق نتایج آنها بتوانید عملکرد بهتر و موثرتری داشته باشید.
بخش یازدهم با نام “مرحله ۴: تحول”، درباره استفاده از هوش مصنوعی برای خودکارسازی مجموعه‌ای از فعالیت‌های بازاریابی در یک یا دو لحظه از ارتباط با مشتری است. در این مرحله باید بیشتر قابلیت‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، به‌صورت درون‌سازمانی به پیش برده شوند. اگر هم شریک تجاریِ شما این فعالیت‌ها را به پیش می‌برد ، باید تمام آنها تحت نظارت و کنترل تیم بازاریابی اداره و راهبری شوند. در ادامه از شما خواسته می‌شود تا این مورد را در نظر بگیرید که بهتر است سازمان شما شرکتی با این تخصص‌ها را خریده و از آنها بخواهد تا هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را برای شما توسعه دهند یا این کار به‌صورت درون سازمانی انجام شود. اینجا به شما کمک می‌کنیم تا راه درست را انتخاب کنید.
در بخش دوازدهم کتاب تحت عنوان “مرحله ۵: درآمدزایی”، چگونگی استفاده از مدل‌های توسعه یافته‌ی اختصاصی خودتان که ممکن است درون سازمانی و یا با برون‌سپاری انجام شده باشد و می‌تواند جریان درآمدی جدیدی ایجاد کند و یا مدل‌های جدید کسب‌وکار را توسعه دهد، توضیح داده خواهد شد. ممکن است همه برندها و یا سازمان‌ها به‌دنبال مرحله ۵ نروند چرا که برای رسیدن به این مرحله باید از یک گره به یک شبکه تغییر شکل بدهند! (عمق این مورد را بعد از خواندن بخش چهارم متوجه خواهید شد). در بخش سیزدهم با نام “سرهم‌بندی” از استارباکس به عنوان یک برند درجه یک که این ۵ مرحله را پیموده سخن به میان می‌آید. در این بخش داستان تلاش‌ها و موفقیت‌ها و شکست‌های استارباکس در این مسیر و در نهایت رسیدن به پیروزی و موفقیت آن گفته خواهد شد.
در هر کدام از این بخش‌ها جمع‌بندی و نتیجه‌گیری‌ها ارائه خواهند شد تا بتوان مفاهیم را به یک دسته از فعالیت‌های قابل اجرا بدل نمود. همچنین در آخر نیز یک ابزار عارضه‌یابی ارائه خواهد شد که می‌تواند سوالات احتمالی را پاسخ دهد.
فصل چهارم کتاب با نام “پیاده‌سازی و اجرا”، موانع اجتناب‌ناپذیر در مواجهه با پیاده‌سازی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در سازمان را مطرح کرده و برطرف می‌سازد. همچنین در این فصل فرصت‌های بزرگی که با وجود هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در دسترس خواهند بود، پیشنهاد داده می‌شود؛ فرصت‌هایی که می‌توانند بار بزرگی از دوش سازمان بردارند. با این اوصاف شما خواهید توانست بر افزایش کیفیت و تناوب ارتباط شخصی با مشتریان و مصرف‌کنندگان تمرکز کرده و آنها را رشد دهید.
در بخش چهاردهم کتاب با نام “مدیریت تغییرات”، واقعیت تغییر از منظری مطرح می‌شود که گوگل را هم وادار به تغییر رویکرد و پیاده‌سازی فنی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نمود و در ادامه، این تغییرات را به سوی تغییرات فرهنگ سازمانی سوق داد. ما به شما نشان خواهیم داد که رهبران گوگل با پیاده‌سازی مدل تغییر جان کاتر از طریق ایجاد فضای تغییر، توانبخشی سازمانی و ایجاد اهداف کوتاه‌مدت سمت و سوی جدید پیدا کردند. در ادامه هم راهنمایی‌هایی در خصوص تسهیل این تغییرات از طریق ابعاد مختلف همچون افراد، فرآیند، فرهنگ و سود ارائه خواهد شد.
بخش پانزدهم با نام ” شروع کردن” راهنمای کاملی از وضعیت شما ارائه می‌دهد تا بدانید که در کدام مرحله از بوم هستید. همچنین از چالش‌ها و شکاف‌هایی که ممکن است رخ دهند مطلع خواهید شد و خود را برای رویارویی با آنها آماده خواهید ساخت تا بتوانید بر آنها غلبه کرده یا کاهش‌شان دهید. پس از این موارد، جمع‌بندی فصل را با مثالی از بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی در کسب‌وکاری خیالی با نام نان‌پزی راج انجام خواهیم داد. در نهایت در بخش شانزدهم با نام ” فراخوان به عمل”، نحوه اثربخشی و تاثیرگذاری تمام موارد مذکور را مطرح کرده و راهنمایی برای حرکتی عاقلانه به جلو ارائه می‌دهیم.
نوشته پشت جلد
در عصر حاضر و سال‌های پیشِ رو، هوش مصنوعی و بکارگیری آن همچون آب برای کسب‌وکارها حیات‌بخش است و نبود آن می‌تواند آنها را به سمت نیستی سوق دهد. همین مسئله باعث شده تا شناخت و استفاده از هوش مصنوعی در بخش‌های متعدد کسب‌وکار و تجارت تبدیل به یک اصل مهم و غیرقابل چشم‌پوشی شود.
داشتن استراتژی بازاریابی منسجم و یکپارچه مبتنی بر هوش مصنوعی، شما را قادر خواهد ساخت تا با سرعتی بسیار بالاتر از دیگران، محصولات و خدماتی به بازار عرضه نمایید که نیازها و خواسته‌های مصرف‌کننده را برآورده و در لحظات متعدد ارتباط با مشتری، تجربه مناسب و غنی برای ایشان فراهم نماید. این رویکرد باعث ایجاد تمایز خواهد شد و مزیت رقابتی بزرگی برای شما به ارمغان خواهد آورد.
کتاب بوم بازاریابی مبتنی بر هوش مصنوعی با مدل‌ها و مثال‌های متعدد، باعث ایجاد تغییر در نگرش فعالین حوزه بازاریابی شده و به زبانی ساده و شیوا بکارگیری هوش مصنوعی در بازاریابی را به شما آموزش می‌دهد.
